Visie
Geintegreerde & holistische aanpak
In mijn praktijk staat een geïntegreerde en holistische benadering centraal, waarbij de 3 principes als verbindende schakel fungeren tussen EFT, ACT, Mindfulness, lichaams- en traumasensitief werken (oa. focussen, somatic experience) en Positieve Psychologie.
Met deze holistische aanpak kan ik op maat gemaakte begeleiding bieden die ik steeds weer af kan stemmen op de unieke behoeften van iedere client en stel.
Zie hieronder voor meer toelichting bij de verschillende modellen, manieren van kijken en werken.
Werken vanuit het 3P| Heelheidsprincipe
Begin 2023 kwam ik in aanraking met een andere manier van kijken naar hoe onze menselijke ervaring werkt en tot stand komt. Het wordt wel drie-principes-psychologie genoemd, of heelheidspsychologie.
Sindsdien is er zowel voor mijzelf in mijn persoonlijke leven, als ook in mijn manier van ‘werken’, enorm veel verschoven. Ik herken het zelf inmiddels als een paradigmaverschuiving. Ik beschreef het onlangs als een scharnierpunt; deze andere manier van kijken en ervaren heeft een ‘knik’ gegeven in mijn visie op ons mens-zijn. Het vertrekpunt of visie van waaruit ik kijk, gewaar ben en ervaar is verschoven. Als je hier meer over wilt lezen, klik dan hier E-book- paradigmaverschuiving. (volgt snel).
Het heeft mij diep inzicht gegeven over en in onze natuurlijke, altijd hele staat van zijn. Sindsdien ‘zie’ ik ook deze heelheid in elk mens. Dit geeft daadwerkelijk een wezenlijk ander vertrekpunt in mijn gesprekken en sessies. Voor mij betekent het dat ik met jou of jullie in gesprek ga vanuit presentie & volledige aanwezigheid. Ik wil je spiegelen op jouw eigen heelheid, natuurlijke hele staat van zijn.
Sydney Banks (1931-2009) was een Schotse filosoof en spiritueel leraar die bekend werd door zijn inzichten over de menselijke ervaring, welke de basis vormden voor wat nu bekendstaat als de Drie Principes. Banks was geen academisch geschoolde psycholoog of filosoof, maar na een diep spiritueel inzicht in de jaren ’70 ontwikkelde hij een eenvoudig maar krachtig model voor het begrijpen van de menselijke geest en welzijn. Zijn inzichten hebben veel invloed gehad op therapie, coaching, en mentale gezondheidszorg.
Deze drie principes zijn als volgt te omschrijven:
- Mind
Universeel Bewustzijn: Dit verwijst naar de universele intelligentie of levenskracht die in alles aanwezig is. Het is de bron van al het leven en alle mentale activiteit. Het is niet iets dat we zelf maken, maar iets wat altijd in ons aanwezig is en ons leidt naar inzicht en wijsheid. - Thought
Banks stelde dat onze ervaring van de wereld wordt gecreëerd door onze gedachten in elk moment. Negatieve gedachten kunnen leiden tot negatieve ervaringen, maar gedachten zijn vluchtig en tijdelijk. Door inzicht te krijgen in hoe gedachten werken, kunnen we ons vrijmaken van de invloed van negatieve patronen. Onze ervaringen worden voortdurend via ons denken in constructen, beelden, woorden, verhalen, overtuigingen, conditioneringen gegoten. Denken wordt bedoeld als het ruime begrip: de voortdurende activiteit vanuit onze hersenen wat we denken zijn gaan noemen wat slaat op de voortdurende vertaling, verwoording, verconcepting, veroordeling, van ervaringen in onze (ogenschijnlijke) buiten- en binnenwereld.Het enige wat kan gebeuren, en wat trouwens ook gewoon steeds gebeurd, is dat we zijn gaan geloven in bepaalde overtuigingen en gedachten en hiernaar gaan handelen. Dat is de verkramping die mensen, wij allemaal, van tijd tot tijd ervaren en in vast komen te zitten. Voor een moment, voor een uur, een dag, of langer soms. Soms wel op een soort van chronische manier. Alsof het hele raamwerk van het denken zich aaneen heeft geregen, en je van hieruit de wereld dus steeds interpreteert, bekijkt en beziet.Het denken (thought) heeft in de pure vorm, zonder dat wij mensen daar iets mee gaan doen met onze aandacht, ook een intuitieve, helende, organiserende wijze van het vertalen van hetgeen we ervaren. Het ordent, het structureert, het benoemt, het onderscheidt, het ziet, het merkt op, het herkent.
- Conciousness
Bewustzijn. Het bewustzijn maakt je denken tot een levende ervaring, met je zintuigen en gevoelens. Het bewustzijn is het principe van het kunnen opmerken en ervaren. We kunnen bewustzijn hebben op ons denken, en onze gevoelens. Als het licht wat ergens op schijnt. Bewustzijn is de capaciteit om onze gedachten en ervaringen waar te nemen en ze te ervaren als realiteit. Het bepaalt hoe we de wereld om ons heen en onze innerlijke ervaringen interpreteren. Het bewustzijn geeft vorm aan hoe we de wereld ervaren.
Een constante samenwerking- of samenkomst van deze drie principes doet ons ervaren en beleven:
Bovenstaande drie principes geven een beschrijving van hoe onze ervaring steeds weer, op elk moment wordt gecreerd, via het denken, de levenskiem en het bewustzijn. Steeds weer, steeds weer. Elk moment. Nu. En nu. Dit gebeurt altijd zo, elke ervaring komt tot stand via deze principes, of door deze principes.
Verder vertelt het niets. Het zegt niets over hoe je je leven moet leiden, of wat je kunt doen om jezelf te verbeteren. Het is geen handleiding of stappenplan voor het leven.
Het geeft wel een paradigma weer; over iets wat we misschien heel vaak over het hoofd zien; met (soms) best veel gevolgen en effecten. Zo kun je bijvoorbeeld meer ontspanning gaan ervaren, meer gemak, meer rust of meer duidelijkheid.
Positieve psychologie is een relatief jonge stroming binnen de psychologie en werd officieel geïntroduceerd aan het begin van de 21e eeuw door de psycholoog Martin Seligman. Positieve psychologie richt zich op menselijke krachten en de mogelijkheden om een betekenisvol leven te leiden, in plaats van zich uitsluitend te concentreren op psychische stoornissen/ klachten en problemen.
Enkele van de belangrijkste thema’s zijn:
Positieve emoties:
Onderzoek binnen de positieve psychologie richt zich op het begrijpen van positieve emoties zoals geluk, vreugde, dankbaarheid en liefde. Het onderzoekt hoe deze emoties ontstaan, hoe ze kunnen worden bevorderd en welke impact ze hebben op het algemene welzijn.
Welzijn en tevredenheid:
Positieve psychologie bestudeert het algemene welzijn van individuen, inclusief hun subjectieve ervaring van tevredenheid met het leven. Onderzoekers proberen te begrijpen welke factoren bijdragen aan een gevoel van welzijn en hoe dit kan worden verbeterd.
Flow en betrokkenheid:
Flow verwijst naar een staat van diepe betrokkenheid en voldoening tijdens activiteiten waarbij iemand volledig opgaat in wat hij doet. Positieve psychologie onderzoekt de voorwaarden die leiden tot deze flow-ervaring en hoe het kan bijdragen aan het gevoel van vervulling.
Karaktersterkten en deugden:
De positieve psychologie identificeert en onderzoekt karaktersterkten en deugden, zoals moed, rechtvaardigheid, wijsheid, liefde en mededogen. Het begrijpen en cultiveren van deze eigenschappen wordt gezien als een manier om een betekenisvol leven te leiden.
Optimisme en hoop:
Positieve psychologie bestudeert de rol van optimisme en hoop bij het omgaan met uitdagingen en het bevorderen van veerkracht. Onderzoekers onderzoeken hoe het ontwikkelen van een optimistische mindset kan bijdragen aan een positieve levenshouding.
Zingeving en doelen:
Het zoeken naar zingeving in het leven en het stellen van doelen die overeenkomen met persoonlijke waarden zijn belangrijke thema’s binnen de positieve psychologie. Het onderzoekt hoe het hebben van een gevoel van doel en betekenis bijdraagt aan welzijn.
Mindfulness en bewustzijn:
Positieve psychologie integreert mindfulnesspraktijken om aandacht te besteden aan het huidige moment en een bewuste houding te ontwikkelen. Mindfulness wordt gezien als een middel om stress te verminderen en emotionele veerkracht te vergroten.
Deze thema’s illustreren de bredere benadering van positieve psychologie, die gericht is op het begrijpen en verbeteren van aspecten van het menselijk leven die bijdragen aan een positieve en vervulde levenservaring.
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een vorm van cognitieve gedragstherapie die zich richt op het vergroten van psychologische flexibiliteit. Psychologische flexibiliteit verwijst naar het vermogen om effectief om te gaan met de altijd veranderende omstandigheden buiten je, maar ook de innerlijke veranderingen in je denken en emoties, terwijl je in het oog houdt wat voor het jou echt belangrijk is in het leven.
ACT heeft zes kernprocessen die de basis vormen voor deze benadering:
- Cognitieve Defusie
Dit proces richt zich op het loskoppelen van gedachten van hun letterlijke betekenis en emotionele impact. Het doel is om afstand te nemen van storende gedachten en te erkennen dat gedachten slechts mentale gebeurtenissen zijn. - Acceptatie
Acceptatie in ACT verwijst naar het open en welwillend verwelkomen van onplezierige gedachten en gevoelens zonder ertegen te vechten. Het gaat niet om goedkeuring van deze ervaringen, maar eerder om het erkennen van hun aanwezigheid. - Het Zelf als Context
Dit proces betreft het ontwikkelen van een bredere en flexibelere identiteit, waarbij men niet volledig wordt gedefinieerd door gedachten, gevoelens of ervaringen. Het zelf wordt beschouwd als de context waarin gedachten en gevoelens zich voordoen. - Het Hier en Nu
Het richten van de aandacht op het huidige moment in plaats van vast te zitten in het verleden of de toekomst. Dit helpt individuen om meer bewust en effectief te reageren op wat zich in het heden voordoet. - Waarden
Het identificeren en verhelderen van persoonlijke waarden, dat wil zeggen, wat echt belangrijk is in het leven. Het stellen van doelen en het nemen van acties die congruent zijn met deze waarden staat centraal in ACT. - Toegewijde Actie
Toegewijde actie impliceert het nemen van stappen die in lijn zijn met persoonlijke waarden, zelfs als dit gepaard gaat met onplezierige gedachten en emoties. Het gaat erom bereid te zijn om actie te ondernemen ondanks mogelijke obstakels.
Deze zes kernprocessen werken samen om psychologische flexibiliteit te vergroten, waardoor je een rijker, zinvoller en meer bevredigend leven kunt leiden. ACT is effectief gebleken bij een scala aan psychische aandoeningen en wordt ook gebruikt voor persoonlijke groei en het verbeteren van algemeen welzijn. Het is belangrijk op te merken dat ACT niet streeft naar het elimineren van negatieve gedachten of emoties, maar eerder naar het veranderen van de relatie met deze ervaringen, zodat ze minder belemmerend worden.
Mindfulness is een bewuste en niet-oordelende manier van aandacht geven aan het huidige moment. Het gaat om het opmerken en accepteren van gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties zonder er automatisch op te reageren. Oorspronkelijk geworteld in boeddhistische meditatiepraktijken, heeft mindfulness de afgelopen decennia aan populariteit gewonnen als een therapeutische benadering.
In mijn sessies wordt mindfulness op verschillende manieren gebruikt, bijvoorbeeld:
- Aandachtsgerichte meditatie:
In kleine oefeningen of gewoon in het gesprek begeleid ik je om je aandacht te richten op de ademhaling, lichaamssensaties of geluiden, waardoor je meer bewust wordt van het huidige moment. Deze oefeningen en aandachtstraining bevorderen het vermogen om afleidende gedachten los te laten en je te concentreren op de ervaring van het nu. - Bewuste ademhaling:
Je wordt aangemoedigd om je ademhaling bewust te observeren. Door de aandacht te vestigen op de ademhaling, kan je je meer bewust worden van fysieke sensaties en gedachten, en een kalmerend effect ervaren. - Bewustwording van lichamelijke sensaties:
Focus op lichamelijke sensaties helpt je om je meer bewust te worden van spanning, ontspanning en andere lichamelijke reacties op stress of emoties. Dit bewustzijn kan een sleutelrol spelen bij stressmanagement en emotionele regulatie. - Mindful zelfcompassie:
Je houding waarmee je jezelf bejegend, is een belangrijk aandachtspunt. Veel mensen ervaren immers een kritische of zelfs perfectionistische manier van zichzelf bejegenen. Je oefent jezelf met vriendelijkheid en begrip te benaderen, vooral wanneer je geconfronteerd wordt met moeilijke emoties en zelfkritiek. Mindful zelfcompassie is gericht op het cultiveren van een compassievolle houding naar jezelf toe.
Focussen is een lichaamsgerichte interventietechniek die is ontwikkeld door Eugene Gendlin. Het is een methode die gericht is op het verkennen en begrijpen van innerlijke gevoelens en sensaties, en het bevorderen van zelfontdekking en emotionele verwerking. De techniek van focussen wordt vaak gebruikt in de psychologische praktijk en kan nuttig zijn bij het verkennen van emotionele kwesties, het vergroten van zelfbewustzijn en het bevorderen van emotionele heling. Hier is een korte uitleg van de techniek:
Innerlijke Aandacht:
Focussen begint met het brengen van de aandacht naar het innerlijke, naar de gewaarwordingen en gevoelens in het lichaam. Je wordt aangemoedigd om aandacht te schenken aan wat je voelt op een dieper niveau, in plaats van je te concentreren op externe prikkels.
Felt Sense:
Het concept van “felt sense” staat centraal bij focussen. Dit verwijst naar de vaag voelbare sensaties en gevoelens die aanvankelijk moeilijk in woorden te vatten zijn. Het is een soort impliciete kennis die in het lichaam wordt ervaren.
Open en Accepterende Houding:
Je wordt aangemoedigd om een open en accepterende houding aan te nemen ten opzichte van wat je voelt, zonder oordeel. Dit helpt bij het creëren van een veilige ruimte voor zelfonderzoek en emotionele expressie.
Vragen Stellen:
Tijdens een focus-sessie of oefening zullen begeleide vragen worden gesteld om je te helpen bij het verkennen van de felt sense. Vragen zijn gericht op het verhelderen, verfijnen en begrijpen van de gevoelens op een dieper niveau.
Symbolische Uitdrukking:
Je wordt aangemoedigd om de innerlijke gevoelens symbolisch uit te drukken, vaak met behulp van metaforen, beelden of woorden. Dit helpt bij het externaliseren van de innerlijke ervaring en maakt het gemakkelijker om ermee te werken.
Terugkoppeling en Verkenning:
Tijdens het proces geef je voortdurend feedback over hoe de woorden en beelden resoneren met de innerlijke ervaring. Deze terugkoppeling wordt gebruikt om verder te verkennen en de focus te verfijnen.
Emotionele Verwerking:
Door de felt sense te verkennen en er woorden aan te geven, kan emotionele verwerking plaatsvinden. Op deze manier ontwikkel je een dieper begrip van je gevoelens en ervaringen, en zo tot een meer evenwichtige emotionele staat komen.
Focussen is een zelfreflectieve techniek die je in staat stelt om contact te maken met de innerlijke belevingswereld. Het is een proces dat kan bijdragen aan het vergroten van emotionele intelligentie, het omgaan met stress en het bevorderen van persoonlijke groei.
Somatic Experiencing (SE) is een vorm van lichaamsgerichte therapie die is ontwikkeld door Dr. Peter Levine. Het richt zich op het verkennen en verwerken van traumatische ervaringen door de aandacht te richten op lichamelijke sensaties en reacties. SE gaat ervan uit dat het lichaam een centrale rol speelt bij het verwerken van trauma en dat het vrijgeven van opgeslagen fysieke spanning essentieel is voor herstel. Hier volgt een korte omschrijving van Somatic Experiencing en hoe het in een psychologische sessie kan worden toegepast:
Lichaamsbewustzijn:
SE begint met het ontwikkelen van lichaamsbewustzijn. Cliënten worden aangemoedigd om aandacht te schenken aan hun lichaamssensaties, ademhaling en bewegingen. Dit helpt bij het creëren van een verbinding tussen het bewuste denken en de lichamelijke ervaring.
- Opruimen van Geblokkeerde Energie:
SE richt zich op het identificeren van geblokkeerde energie in het lichaam, vaak geassocieerd met traumatische ervaringen. Deze geblokkeerde energie wordt gezien als de oorzaak van symptomen zoals angst, spanning en dissociatie. - Titratie:
Titratie is een belangrijk principe in SE, waarbij de therapeut cliënten begeleidt bij het verkennen van trauma op een gedoseerde en behoedzame manier. In plaats van overweldigend te zijn, wordt de intensiteit van de lichaamservaringen geleidelijk aangepakt. - Pendulumbeweging:
Dit verwijst naar het heen en weer bewegen tussen het verkennen van traumatische herinneringen en het terugkeren naar een staat van veiligheid en stabiliteit. Dit penduleren helpt bij het voorkomen van overweldiging en ondersteunt het natuurlijke zelfregulerende vermogen van het lichaam. - Resourcing:
Resourcing omvat het identificeren en versterken van hulpbronnen, zowel binnen het lichaam als in de externe omgeving. Dit kan dienen als een anker voor de cliënt tijdens het verkennen van moeilijke ervaringen. - Grounding-technieken:
Grounding-technieken worden gebruikt om cliënten te helpen zich te verbinden met het huidige moment en een gevoel van veiligheid en stabiliteit te cultiveren. Dit omvat vaak oefeningen gericht op de zintuigen en de directe omgeving.
In een psychologische sessie met behulp van Somatic Experiencing kan de therapeut samenwerken met de cliënt om lichamelijke sensaties te verkennen die verband houden met traumatische herinneringen. Dit kan gebeuren door middel van gesprekken, maar ook door gerichte aandacht voor non-verbale signalen, zoals ademhaling, spierspanning en bewegingen. De therapeut begeleidt de cliënt bij het proces van het ontladen van opgeslagen fysieke spanning en het bevorderen van een gevoel van veiligheid en zelfregulatie. Het doel is om het lichaam te helpen trauma op een natuurlijke manier te verwerken en te herstellen.
Emotionally Focused Therapy (EFT) voor relaties bestaat uit drie duidelijke fasen, ontwikkeld door Dr. Sue Johnson. Elke fase heeft een specifieke focus en doelstelling. Hier zijn de drie fasen van EFT relatietherapie:
- De-escaleren van Negatieve Patronen:
In de eerste fase van EFT wordt de nadruk gelegd op het de-escaleren van de negatieve interactiepatronen die in de relatie zijn ontstaan. Deze patronen, ook wel bekend als dansen of cycli, kunnen leiden tot escalatie van conflicten en afstand tussen partners. De therapeut helpt het paar deze destructieve patronen te herkennen, begrijpen en verminderen.
Doel:
Het doel van deze fase is om de vicieuze cirkel van negatieve interacties te doorbreken. Dit gebeurt door het blootleggen van de onderliggende emoties die bijdragen aan deze patronen. - Diepere Emoties en Hechtingsbehoeften Communiceren:
In de tweede fase worden partners aangemoedigd om diepere emoties en hechtingsbehoeften met elkaar te delen. De focus verschuift van externe conflicten naar interne emoties en kwetsbaarheden. De therapeut helpt bij het faciliteren van open communicatie over deze diepere emoties en het ontwikkelen van begrip tussen de partners.
Doel:
Het doel van deze fase is om de emotionele verbondenheid tussen de partners te vergroten door hen in staat te stellen zich kwetsbaarder op te stellen en meer begrip te krijgen voor elkaars emotionele wereld. - Consolideren en Bestendigen van Nieuwe Positieve Interactiepatronen:
De derde fase richt zich op het consolideren en bestendigen van de positieve veranderingen die in de vorige fasen zijn bereikt. Het paar werkt samen met de therapeut om nieuwe interactiepatronen te ontwikkelen die gebaseerd zijn op emotionele responsiviteit en begrip. Deze nieuwe patronen vervangen de oude, destructieve cycli.
Doel:
Het doel van deze fase is om duurzame veranderingen in de relatie te bewerkstelligen en de partners in staat te stellen zelfstandig met uitdagingen om te gaan. Het paar ontwikkelt positieve interactiepatronen die hen ondersteunen bij het omgaan met toekomstige stress en conflicten.
Tijdens elke fase van EFT wordt de nadruk gelegd op het creëren van een veilige therapeutische omgeving waarin partners zich kunnen openstellen en zich veilig voelen om hun emoties te delen. Het model is ontworpen om de emotionele verbondenheid tussen partners te vergroten en hen te helpen positievere en gezondere interactiepatronen te ontwikkelen.
INDIVIDUELE GESPREKKEN
relatietherapie